سیستم اعلام و اطفاء حریق به مجموعه‌ای از تجهیزات و فناوری‌ها بیان می‌شود که هدف آن‌ها شناسایی، آگاهی و خاموش کردن آتش‌سوزی در یک پیرامون است. این سیستم‌ها به دو دپارتمان اصلی تقسیم می‌شوند:
سیستم اعلام حریق و سیستم اطفاء حریق.
سیستم اعلام حریق
- دتکتور دود: مهم به وجود دود در هوا.
- دتکتور حرارت: مهم به تکثیر دمای غیرمعمول.
- دتکتور شعله: مهم به وجود شعله.
- دتکتور گاز: مهم به گازهای ناشی از سوختن.
- شستی اعلام حریق: یک دکمه دستی که در صورت بازرسی آتش، افراد می‌توانند آن را سختی داده و سیستم را فعال کنند.
- آژیرها و چراغ‌های هشدار: با بازشناسی حریق از طیق دتکتورها، آژیرها و چراغ‌ها فعال شده و هشدار می‌دهند.
این سیستم به قصد خاموش کردن یا کاهش سختی آتش به کار می‌رود. سیستم اطفاء حریق می‌تواند به صورت دستی یا خودکار اقدام کند. برخی از اطوار سیستم‌های اطفاء حریق مشمول موارد زیر می‌شوند:
- اسپرینکلرها: نازل‌هایی که به شیوه خودکار در صورت افزایش دما، آب را توزیع می‌کنند.
- سیستم‌های گاز: سیستم‌هایی که از گازهایی مانند CO2 یا هالون برای صامت کردن آتش استفاده می‌کنند. این گازها اکسیژن حاضر در محیط را کاهش داده و مانع از امتداد سوختن می‌شوند.
- کپسول‌های آتش‌نشانی: تجهیزاتی که افراد می‌توانند به صورت دستی از آن‌ها برای صامت کردن آتش استفاده کنند.
- سیستم‌های فوم: از فوم برای محتقن کردن آتش استفاده می‌شود که بیشتر در محیط‌های نفتی و شیمیایی استعمال دارد.
مزایای سیستم اعلام و اطفاء حریق:
- کاهش تلفات جانی: با اعلام فوری خطر و شروع خودکار اطفاء، می‌توان از جان افراد حفاظت کرد.
- کاهش خسارات مالی: سیستم‌های اطفاء به سرعت وارد عمل شده و از گسترش آتش پیشگیری می‌کنند.
- کنترل خودکار: برخی از این سیستم‌ها به صورت خودکار اقدام کرده و نیاز به دخالت انسان ندارند.
این سیستم‌ها در مکان های مختلف همانند ساختمان‌های تجاری، مسکونی، صنعتی و اداری استفاده دارند و با توجه به نیاز محیط و نوع مواد موجود، طراحی و پیاده‌سازی می‌شوند.